LaboLAB Struktury roślin i zwierząt. Zestaw do doświadczeń z biologii

Zawartość modułu STRUKTURY ROŚLIN I ZWIERZĄT

1. Materiały dydaktyczne dla nauczyciela i uczniów:

• Przewodnik metodyczny dla nauczyciela (wersja drukowana i cyfrowa) – 1 szt.
• Scenariusze lekcji ze szczegółowymi opisami eksperymentów i projektów edukacyjnych – 1 zestaw
• Drukowane materiały dla uczniów na zróżnicowanym poziomie – 30 kompletów
• Dostęp do materiałów cyfrowych (symulacje, ćwiczenia, testy, podręczniki multimedialne) dla uczniów i nauczycieli (licencja szkolna, bezterminowa) – 1 pakiet

2. Sprzęt i preparaty biologiczne:

• Mikroskop elektroniczny USB (25×200) z oprogramowaniem – 1 szt.
• Zestaw preparatów biologicznych w pudełku – 1 komplet
• Preparaty biologiczne:
  • Oko krowy – 2 szt.
  • Mózg owcy – 1 szt.
  • Kałamarnica (długość 30 cm) – 10 szt.

3. Narzędzia laboratoryjne:

• Nożyczki sekcyjne (niklowane) – 8 szt.
• Skalpel ze stali nierdzewnej (jednorazowy, niesterylny) – 1 szt.
• Diagnostyczna latarka lekarska – 8 szt.
• Latarka LED (z bateriami) – 1 szt.
• Kleszczyki plastikowe (13 cm) – 8 szt.
• Lupy – 32 szt.
• Szklane, płaskie, przezroczyste podkładki – 10 szt.

4. Środki ochrony osobistej:

• Okulary ochronne (duże) – 1 szt.
• Okulary ochronne, wentylowane – 30 szt.
• Grube rękawiczki nitrylowe, jednorazowe, niesterylne, bezpudrowe (do celów laboratoryjnych) – 300 szt.

5. Materiały do eksperymentów:

• Olejek goździkowy (7 ml) – 1 butelka
• Olejek miętowy (7 ml) – 1 butelka
• Niebieski barwnik spożywczy (30 ml) – 1 butelka
• Nasiona czerwonej fasoli – 120 szt.
• Nasiona rzodkiewki – 2 opakowania
• Waciki bawełniane (kulki) – 300 szt.
• Papier ścierny (arkusze 5×5 cm) – 4 szt.
• Drewniane spinacze (klamerki) – 18 szt.

6. Pojemniki i opakowania:

• Kubki plastikowe z pokrywkami (60 ml) – 32 szt.
• Przezroczyste kubki plastikowe (750 ml) – 10 szt.
• Pojemniki plastikowe (3,7 l) – 3 szt.
• Tacki styropianowe (17×23 cm) – 24 szt.
• Torebki papierowe – 50 szt.
• Woreczki foliowe „strunowe”:
  • 30×38 cm – 20 szt.
  • 5×7,5 cm – 32 szt.
  • 10×15 cm – 32 szt.

7. Plansze i materiały graficzne:

• Plansza dydaktyczna „Komórki i tkanki” (70×100 cm) – 1 szt.
• Plansza dydaktyczna „Metoda badawcza” (70×100 cm) – 1 szt.
• Zestaw fotografii struktur roślinnych i zwierzęcych – 8 kompletów
• Plansze sekcyjne:
  • Budowa oka krowy – 1 szt.
  • Budowa kałamarnicy – 8 szt.

8. Dodatkowe materiały edukacyjne:

• 4-kolorowy zestaw masy Playfoam – 1 zestaw
• Ręczniki papierowe (rolka) – 1 szt.

9. Przechowywanie:

• Duża, wytrzymała skrzynia (tworzywo sztuczne, 50×60×30 cm) – 2 szt.

Podczas pracy z modułem "Struktury roślin i zwierząt" uczniowie weryfikują swoją dotychczasową wiedzę na temat organizmów oraz poznają budowę i zachowania roślin i zwierząt. Analizują potrzeby organizmów, które muszą być spełnione, aby mogły się rozmnażać, rosnąć i przetrwać w swoim środowisku.

Realizując kolejne działania badawcze zawarte w module, uczniowie poznają budowę konkretnych roślin i zwierząt. Identyfikują behawioralne i strukturalne adaptacje różnych organizmów oraz analizują ich wpływ na przetrwanie. W tym celu korzystają z sekcji poświęconych kalmarowi i kwiatowi. Moduł obejmuje także zagadnienie pięciu zmysłów oraz ich znaczenia dla przetrwania zwierząt. Nauczyciel, prowadząc sekcję dotyczącą mózgu owcy, wprowadza pojęcie przetwarzania informacji, pomagając uczniom zrozumieć, jak zmysły wywołują działania umożliwiające przetrwanie zwierząt.

W module szczegółowo omawiany jest zmysł wzroku. Uczniowie poznają budowę i funkcjonowanie oka oraz proces widzenia obrazów. Sekcja dotycząca krowiego oka umożliwia im eksperymentalne zapoznanie się z budową tego narządu. Dyskutują także o falach świetlnych i różnicach w postrzeganiu kolorów przez różne gatunki zwierząt.

Na zakończenie modułu uczniowie, wykorzystując zdobytą wiedzę na temat zmysłu wzroku u różnych zwierząt, projektują model ulepszonego ludzkiego oka oraz dokonują oceny swojej pracy.

Zadania badawcze realizowane w module STRUKTURY ROŚLIN I ZWIERZĄT

Zagadnienie 1: Budowa zapewniająca przetrwanie (2 jednostki lekcyjne)

Realizowane treści:

• Zewnętrzna budowa roślin i zwierząt

• Przystosowania organizmów do środowiska

• Funkcje poszczególnych części budowy roślin i zwierząt w procesach życiowych (wzrost, rozmnażanie)

Tematy zadań badawczych:

1. Sprawdźmy, co już wiemy: W jaki sposób budowa organizmu przystosowuje go do środowiska, w którym żyje?

2. Czy nasiona rozwiną się w plastikowej torbie?

Zagadnienie 2: Budowa zwierząt (4 jednostki lekcyjne)

Realizowane treści:

• Porównanie zewnętrznej budowy kręgowców i bezkręgowców

• Wewnętrzna budowa organizmów

• Identyfikacja wewnętrznych narządów bezkręgowców

Tematy zadań badawczych:

1. W jaki sposób budowa zewnętrzna zwierząt pomaga im przetrwać w środowisku?

2. W jaki sposób budowa wewnętrzna zwierząt pomaga im przetrwać w środowisku?

Zagadnienie 3: Budowa roślin (4 jednostki lekcyjne)

Realizowane treści:

• Funkcje wewnętrznych i zewnętrznych elementów budowy roślin

• Przystosowania roślin do środowiska

• Zależności między zewnętrznymi i wewnętrznymi elementami budowy roślin

Tematy zadań badawczych:

1. W jaki sposób z nasiona rozwija się roślina?

2. Czy budowa rośliny umożliwia jej przystosowanie do środowiska, w którym żyje?

3. W jaki sposób budowa wewnętrzna rośliny wpływa na jej wzrost, rozmnażanie i przetrwanie w środowisku?

4. Czy przekrój przez roślinę lub jej części pomoże nam poznać jej budowę?

Zagadnienie 4: Zmysły i ich rola (4 jednostki lekcyjne)

Realizowane treści:

• Zmysły i ich rola

• Budowa mózgu

• Przetwarzanie informacji przez mózg

Tematy zadań badawczych:

1. Wstępna analiza: W jaki sposób odbieramy otaczający nas świat?

2. W jaki sposób nasz mózg przetwarza informacje?

3. Jak działają zmysły?

Zagadnienie 5: Analiza oka (3 jednostki lekcyjne)

Realizowane treści:

• Elementy budowy oka

• Wpływ fal świetlnych i ich częstotliwości na nasze widzenie

• Znaczenie mózgu w rozpoznawaniu barw, kształtów i ruchu

• Zależności przyczynowo-skutkowe między światłem a wielkością źrenicy

• Porównanie budowy oka ludzkiego z okiem zwierzęcym

Tematy zadań badawczych:

1. Jak działa oko?

2. W jaki sposób widzimy obrazy?

3. Jak działa ludzkie oko w porównaniu z oczami innych zwierząt?

Zagadnienie 6: Budowa i funkcje oka (4 jednostki lekcyjne)

Realizowane treści:

• Funkcje oka

• Porównanie oczu wybranych organizmów

• Projektowanie modelu oka

Tematy zadań badawczych:

1. W jaki sposób można ulepszyć oko?

2. Czy zaproponowane przeze mnie ulepszenie oka sprawdzi się?

Podstawa programowa realizowana w module STRUKTURY ROŚLIN I ZWIERZĄT

BIOLOGIA (KLASY V–VIII)

I. Organizacja i chemizm życia. Uczeń:

1) przedstawia hierarchiczną organizację budowy organizmów,
4) przeprowadza obserwacje mikroskopowe komórki (podstawowej jednostki życia), rozpoznaje (pod mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) podstawowe elementy budowy komórki (błona komórkowa, cytoplazma, jądro komórkowe, chloroplast, mitochondrium, wakuola, ściana komórkowa) i przedstawia ich funkcje,
6) przedstawia istotę fotosyntezy jako jednego ze sposobów odżywiania się organizmów (substraty, produkty i warunki przebiegu procesu) oraz planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wybranych czynników na intensywność procesu fotosyntezy,
8) przedstawia czynności życiowe organizmów.

II. Różnorodność życia.

5. Różnorodność i jedność roślin:
1) tkanki roślinne – uczeń obserwuje i rozpoznaje (pod mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) tkanki roślinne oraz
wskazuje ich cechy adaptacyjne do pełnienia określonych funkcji (tkanka twórcza, okrywająca, miękiszowa, wzmacniająca, przewodząca),
5) rośliny okrytonasienne – uczeń:
a) rozróżnia formy morfologiczne roślin okrytonasiennych (rośliny zielne, krzewinki, krzewy, drzewa),
b) obserwuje rośliny okrytonasienne (zdjęcia, ryciny, okazy żywe); rozpoznaje ich organy i określa ich funkcje (korzeń, łodyga, liść, kwiat),
c) opisuje modyfikacje korzeni, łodyg i liści jako adaptacje roślin okrytonasiennych do życia w określonych środowiskach,
e) rozróżnia elementy budowy kwiatu i określa ich funkcje w rozmnażaniu płciowym,
f) przedstawia budowę nasiona rośliny (łupina nasienna, bielmo, zarodek),
g) planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wybranego czynnika środowiska
(temperatura, dostęp tlenu, światła lub wody) na proces kiełkowania nasion,
h) przedstawia sposoby rozprzestrzeniania się nasion, wskazując odpowiednie adaptacje w budowie owoców do tego procesu.
7. Różnorodność i jedność świata zwierząt:
1) tkanki zwierzęce – uczeń obserwuje i rozpoznaje (pod mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) tkanki zwierzęce (tkanka nabłonkowa, mięśniowa, łączna, nerwowa) i wskazuje ich cechy adaptacyjne do pełnienia określonych funkcji,
6) stawonogi – uczeń:
a) przedstawia środowisko życia, cechy morfologiczne oraz tryb życia skorupiaków, owadów i pajęczaków oraz wskazuje cechy adaptacyjne umożliwiające im opanowanie różnych środowisk,
7) mięczaki – uczeń:
a) przedstawia środowisko życia, cechy morfologiczne oraz tryb życia ślimaków, małży i głowonogów,
b) obserwuje przedstawicieli mięczaków (zdjęcia, filmy, schematy itd.) i przedstawia cechy wspólne tej grupy zwierząt,
c) wyjaśnia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka,
9) ryby – uczeń:
a) obserwuje przedstawicieli ryb (zdjęcia, filmy, schematy, hodowle akwariowe itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania ryb do życia w wodzie,
b) określa ryby jako zwierzęta zmiennocieplne,
10) płazy – uczeń:
a) obserwuje przedstawicieli płazów (zdjęcia, filmy, schematy, okazy naturalne w terenie itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania płazów do życia w wodzie i na lądzie,
b) określa płazy jako zwierzęta zmiennocieplne,
11) gady – uczeń:
a) obserwuje przedstawicieli gadów (zdjęcia, filmy, schematy, okazy naturalne w terenie itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania gadów do życia na lądzie,
b) określa gady jako zwierzęta zmiennocieplne,
12) ptaki – uczeń:
a) przedstawia różnorodność środowisk życia i cech morfologicznych ptaków,
b) obserwuje przedstawicieli ptaków (zdjęcia, filmy, schematy, okazy naturalne w terenie itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania ptaków do lotu,
c) określa ptaki jako zwierzęta stałocieplne,
d) przedstawia sposób rozmnażania i rozwój ptaków,
13) ssaki – uczeń:
a) przedstawia różnorodność środowisk życia i cech morfologicznych ssaków,
b) obserwuje przedstawicieli ssaków (zdjęcia, filmy, schematy, okazy naturalne w terenie, itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania ssaków do życia w różnych środowiskach,
c) określa ssaki jako zwierzęta stałocieplne,
14) różnorodność zwierząt kręgowych – uczeń:
a) identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela jednej z gromad kręgowców wymienionych w pkt. 9–13 na podstawie jego cech morfologicznych,
b) porównuje grupy kręgowców pod względem cech morfologicznych, rozmnażania i rozwoju
oraz wykazuje związek tych cech z opanowaniem środowisk ich życia.

III. Organizm człowieka.

1. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka. Uczeń przedstawia hierarchizację budowy
organizmu człowieka (komórki, tkanki, narządy, układy narządów, organizm).
4. Układ pokarmowy i odżywianie się. Uczeń:
1) rozpoznaje (na schemacie, rysunku, modelu, według opisu itd.) elementy układu pokarmowego, przedstawia ich funkcje oraz określa związek budowy tych elementów z pełnioną funkcją.
9. Układ nerwowy. Uczeń:
1) rozpoznaje elementy ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego (na modelu, rysunku, według opisu itd.) oraz określa ich funkcje.
10. Narządy zmysłów. Uczeń:
1) rozpoznaje elementy budowy oka (na modelu, rysunku, według opisu itd.) oraz przedstawia ich funkcje w powstawaniu obrazu, przeprowadza obserwację wykazującą obecność tarczy nerwu wzrokowego,
3) rozpoznaje elementy budowy ucha (na modelu, rysunku, według opisu itd.) oraz przedstawia ich funkcje,
5) przedstawia rolę zmysłu równowagi, smaku, węchu i dotyku, wskazuje umiejscowienie receptorów właściwych tym zmysłom oraz planuje
i przeprowadza doświadczenie sprawdzające gęstość rozmieszczenia receptorów w skórze różnych części ciała.